بايدها و نبايدها در گفت‌وگو با امريكا
محمد صادق جوادی حصار
بحث مذاكره ايران با كشورهاي مختلف از جمله امريكا يكي از مباحث قديمي در عرصه سياسي ايران است كه اتفاقا اين روزها در فضاي عمومي كشور بازتاب‌هاي وسيعي پيدا كرده است. اخبار جسته و گريخته‌اي هم درباره گفت‌وگوها و پيام‌هاي رد‌و‌بدل‌شده ميان دو كشور منتشر مي‌شود. البته اصل مذاكره، گزاره ناپسندي نيست؛ به خصوص اينكه سوابق مذاكراتي ما با دُول غربي به خصوص امريكا نشان داده كه ايران توانايي و تسلط كافي براي فنون مذاكره را دارد؛ بنابراين از اصل مذاكره با هر كشوري در جهان نبايد گريزان بود. اما الزامات يك مذاكره سالم و نتيجه‌بخش آن است كه طرفين يا دو طرف اين اضلاع به چند مساله اصلي توجه كنند. يكي اينكه هدف از مذاكره نبايد خود مذاكره باشد، بلكه گره‌گشايي و راهگشايي براي رسيدن به يك نتيجه معقول مهم‌تر از مذاكره براي مذاكره است. اگر امريكا سيگنال‌هاي مطلوب را بدهد و ايران بتواند به آن اعتماد كند يعني سنا و كنگره امريكا قبول كنند كه ايران يك كشور مستقل است و حق طبيعي ايران است كه در مسائل منطقه‌اي و جهاني به دنبال منافع خودش (در حيطه قانون و منطق و اخلاق) باشد، مي‌توان به يك مذاكره منطقي و نتيجه‌بخش دست يافت. معتقدم ايران نبايد از مذاكره با امريكا پروا داشته باشد، منطق هم حكم مي‌كند همانطوركه ايران پس از سال‌ها قطع رابطه با عربستان سعودي به يك گفت‌وگوي سالم و نتيجه‌بخش رسيد و روابط خود را از سر گرفت، مي‌توان با شركاي عربستان، مثلا امريكا هم يك‌چنين روابطي را برنامه‌ريزي كرد اما اينكه از امريكا يك تابو درست كرده و اعلام شود با همه جهان مي‌توان مذاكره كرد جز امريكا موضوع جالب و دلنشيني نيست. ايران بايد به گونه‌اي در سطوح داخلي و بين‌المللي تعامل داشته باشد كه طرف مقابل عقلانيت و منطق پذيرش حق را در مواجهات ما ببيند. ايران مي‌تواند در سطح جهاني بدل به كشوري شود كه آماده است در هر سطحي مبتني بر عقلانيت و منطقه گفت‌وگو كند. ايران هم ظرفيت دارد...
هم پشتوانه لازم را دارد و هم مستند جهاني قابل توجهي به نام برجام دارد. امريكا اگر تعهدات خود ذيل برجام را عمل كند، ايران دست بالا را خواهد داشت. ايران و امريكا مي‌توانند گفت‌وگوهاي منطقي را برنامه‌ريزي كنند. يكي از مدعيان اصلي گفت‌وگوهاي منطقه‌اي كه همواره مطرح مي‌شد عربستان بود كه امروز با ايران روابط تازه‌اي را آغاز كرده است. وقتي عربستان مستقيما با ايران در حال گفت‌وگوست، دغدغه شركاي امريكا تا حد زيادي حل شده است. اين موضوع فضاي لازم براي مذاكره با 5+1 را فراهم مي‌سازد. اين مذاكرات به خصوص با امريكا مهم است؛ همه مي‌دانند كه طرف اصلي مذاكرات هسته‌اي، ايران و امريكا هستند. توافق ايران و امريكا بدون ترديد معادلات را حل و دريچه‌اي به سمت تفاهم باز مي‌كند. اروپا در بسياري از موارد همگام يا تابع سياست‌هاي امريكا هستند. ايران هم مي‌تواند از اين فرصت استفاده كند و بگويد؛ همانطوركه با عربستان و سير همسايگان منطقه‌اي مراودات نويني را آغاز كرده با جهان به ويژه با امريكا هم مي‌توان مذاكرات و مراودات سالم، ديپلماتيك و مبتني بر رعايت حقوق متقابل در عرصه‌هاي بين‌المللي و منطقه‌اي را آغاز كند.